O walce realistyczniej

Czemu twórcy mechanik gier fabularnych unikają rzeczywistości jak ognia? Bo jest zbyt prosta i oczywista. Od jakiegoś czasu głoszę tezę, że rzeczywiste rozwiązania bywają prostsze od tych mechanicznych, szczególnie jeżeli idzie o walkę.

Zaczęło się od inicjatywy, która jest stanem przechodnim, a nie numerkiem w kolejce. Czyli albo się ją ma, albo nie – albo się działa, albo reaguje. Co za tym idzie czas mierzony w rundach jest największym opóźniaczem konfliktów, których mechaniczne rozstrzygnięcie w normalnych warunkach trwałoby niewiele dłużej od ich fabularnego umotywowania. Prosta zasada "akcji i reakcji” doskonale się tu sprawdza. Zdobywasz inicjatywę i wykonujesz akcję. Nie masz inicjatywy to albo starasz się ją przejąć, albo reagujesz na akcję przeciwnika, albo uciekasz z konfliktu. Czy potrzebne są do tego rundy? Jeżeli nie używamy plansz i siatek taktycznych, to nie. Poza tym, czym jest runda jak nie sztuczną jednostką czasu, która nawet nie sprawdza się w swej roli. Jeden system mówi, że w trakcie rundy możesz podjąć jedną (dwie) akcje, np. ataku, a potem czekasz na przeciwnika. Inny, że w trakcie rundy cały czas atakujesz i odpierasz ciosy, ale tylko jeden raz rzucasz i trafiasz (albo i nie). To w takim razie po kiego grzyba machać bronią przez kilka sekund? Chyba tylko dla śmiechu.

A co z zaskoczeniem? A nic. Według powyższego zaskoczenie to stan zdobycia inicjatywy i zmuszenia przeciwników do reakcji, więc nie potrzeba ani dodatkowych reguł, ani specjalnych rund zaskoczenia. Jak zdobyć inicjatywę? Najlepiej szkoląc się w walce. Im lepiej jesteśmy przeszkoleni w warunkach bojowych tym szybciej i instynktownie reagujemy. Instynkt to słowo klucz. Zwierzęta mają wrodzony instynkt, ludzie i inne istoty rozumne muszą się go wyuczyć. Wszelkie szkolenia fizyczne polegają na wyćwiczeniu ciała tak by zapamiętało pewne odruchy i działało właśnie instynktownie, zanim nasz mózg podejmie decyzję. Podobnie zresztą jest z intuicją, którą posługują się wprawni uczeni i naukowcy. Dzięki zdobytej wiedzy i doświadczeniu są w stanie określić z dużą dozą prawdopodobieństwa coś czego ich nauka nie obejmuje. Więc prawdziwe mistrzostwo nie polega tylko na odtworzeniu wiedzy, czy powtarzalności czynności (jak w przypadku rzemiosła), ale przede wszystkim na reagowaniu na zmienne.

Potem przyszła refleksja na temat miecza i walki wręcz w ogóle. Streścić ją można mniej więcej tak. Nie sztuką jest trafić przeciwnika, ale sztuką jest go zabić i to nie tylko ze względu na możliwości fizyczne, ale przede wszystkim psychiczne. Zrobić krzywdę wymachując jakimś przedmiotem można zawsze i bez intencji. Cała prawda walki wręcz jednak zamyka się w tym, co chcemy zrobić przeciwnikowi. Jeżeli chcemy go tylko zniechęcić, to nie żgamy go od razu sztychem w oczy. Lepiej go obalić, odepchnąć, rozbroić, ośmieszyć. Jednak gdy chcemy już koniecznie zrobić mu krzywdę to wtedy nie walimy na oślep w nadziei, że trafimy w coś miękkiego. Wbrew pozorom trafienie w głowę jest banalnie proste, sztuką jest przy tym nie oberwać samemu. Każdy cios to także okazja dla przeciwnika. Walka to nie ciągłe parowanie i atakowanie, to śmiertelny taniec, w którym każdy cios może być tym ostatnim. Wszystko zależy od argumentów, którymi się posługujemy i okazji, które się nadarzają.

Ale gdzie ta prostota? Jak napisałem, trafienie przeciwnika w walce wręcz to nie problem. Można przyjąć, że każdy cios trafia. Skupiłbym się jednak na samych obrażeniach. W większości systemów obrażenia są losowe (a jeżeli nie są, to w inny sposób obrażenia są modyfikowane). No, jak nie celujesz to są, ale jak chcesz komuś zaszkodzić i masz ku temu zarówno argumenty jak i okazję to ten rozrzut powinien być mniejszy i bardziej konkretny. Np jeżeli normalnie rzucasz 1k6 na obrażenia to przy sprzyjających warunkach powinno się rzucać większą liczbą kości i wybierać lepszy wynik. Przy niesprzyjających okolicznościach można zrobić odwrotnie.

Jest jeszcze jedna kwestia warta poruszenia odnośnie walki wręcz. To co opisałem powyżej to tak naprawdę walka pojedynkowa, ułożona, zaplanowana, na neutralnym gruncie, nawet jeżeli tak nie nazwana. Czyli równie dobrze może to być spotkanie w ciemnej alejce ze zbirami, jak i turniej rycerski. Co innego gdy dochodzi do walnej bitwy lub karczemnej awantury. Wtedy nie liczą się kocie ruchy, ale brutalna siła i wytrzymałość. Wygrywa ten, kto wytrzyma najwięcej ciosów (zazwyczaj dzięki pancerzowi). O ile pojedynek mógłbym porównać do sprintu to bitwa jest jak maraton. Wtedy najlepiej spisuje się broń ciężka, szarża i wszystko to co zwiększa siłę ataku i obronę. W pojedynku zapuszkowanego rycerza można by podejść i zakłuć na śmierć. W bitewnym zgiełku trzeba by już otwieracza do konserw, albo chłopa z widłami. Dlatego w bitwach liczy się prostota i efektywność, a nie kunszt i drobiazgowość. Tu znów nie liczy się czy trafisz przeciwnika, ale to, kogo trafisz. A jak już trafisz to, czy przeciwnik od razu padnie (nie koniecznie martwy) i czy zdążysz zareagować na jego kompanów. Z tego choćby powodu nie przywiązywałbym się też za bardzo do broni, którą często tracono na polu boju. Idealnie byłoby więc nie pchać się w sam środek bitwy i np. razić przeciwników z dystansu.

Tak dochodzimy do ostatnich moich przemyśleń i prób, czyli walki na dystans. Otóż nie ma co ukrywać broń dystansowa jest OP (over powered) i zawsze taką była. Jednak nie w grach fabularnych. W nich broń dystansowa służy jedynie jako preludium do walki z użyciem mniej skomplikowanych narzędzi. Powody tego stanu rzeczy są dwa (przynajmniej te, o których myślę, że twórcy gier mieli pojęcie): po pierwsze chęć zrównoważenia walki, a po drugie słaba efektywność pierwszej broni palnej. W pierwszym przypadku jest to mocno przesadzona troska o postacie graczy, bo tak samo jak przeciwnicy tak i oni mogliby używać broni dystansowej, nawet jeżeli preferują inną technikę walki. Walka ma to do siebie, że używa się w niej wszystkich dostępnych środków, a nie tylko tych, które nie robią nikomu krzywdy. To tak jakby otwarcie przyznać, że chodzimy po podziemiach i mordujemy potwory stosując sportową zasadę fair play. Chyba nie o to wam chodzi gdy sięgacie po broń w grze fabularnej, co nie? Poza tym i tak wynikiem spotkania mają być trupy, więc czemu nie z dystansu i czemu tylko drużynowi łowcy i strzelcy? Przy okazji, łuk jest prostszą w obsłudze bronią niż kusza, czy nawet proca, więc czarodziejom proponowałbym jego wybór.

Drugi ze wspomnianych powodów jest pewnym mitem. Mianowicie w czasach pierwszej broni palnej rzeczywiście ta była zawodna, głośna, mało celna, ale bardzo śmiercionośna. Problem w tym, że przed bronią palną było wiele rodzajów broni dystansowej, która sprawdzała się o wiele lepiej i jakoś nikt nie miał z tym problemu. Więc równanie broni dystansowej do prymitywnej broni palnej tylko po to by pokazać, jak świat gry jest zacofany, jest w mojej opinii śmieszne. Skąd taki mój daleko idący wniosek? Wystarczy popatrzeć na statystyki różnych broni dystansowych oraz reguły nimi rządzące. Poza tym jest jeszcze kwestia, którą poruszyłem w ostatnim wpisie – nawet laik w rzeczywistości częściej trafi z łuku na bliskim dystansie niż początkująca postać strzelca z byle jakiego systemu. Nie jest to co prawda tak pewne trafienie jak w walce wręcz, ale nadal jest to powyżej magicznej bariery 50%. Nauczono nas, w filmach, że strzela się do celu wielkości dłoni z odległości parudziesięciu metrów i to dopiero nazywa się strzelectwem. Sportowo tak, bojowo nie.

Mam więc dla was radę. Najlepiej zapomnijcie o sporcie, o łucznictwie, szermierce, zapasach, rzutach oszczepem itd. To wszystko jest dla rekordów, a nie w warunkach bojowych. Chcesz trafić to trafiasz, możesz ewentualnie targować się ile ci to zajmie. Jednak to co naprawdę istotne, czyli powodowane obrażenia to sprawa przypadku. Popracujcie nad tym, bo walka wcale nie musi być najtrudniejszym rozdziałem w podręczniku by była pasjonująca.