Duchowieństwa menażeria

Wczoraj zacząłem z grubej rury lecz tematu nie wyczerpałem. Dzisiaj też nie zamierzam, ale postaram się napisać coś więcej o wariantach kapłaństwa jakie daje nam fantasy. Znów będzie bez przykładów z konkretnych systemów, by każdy mógł sobie dopasować moje twierdzenia po swojemu. Tak więc do dzieła drodzy czytelnicy.

Najpierw rozprawmy się z kapłanami różnych bóstw. Jeżeli świat nie zakłada absolutnie żadnych pokojowych relacji między bóstwami, wtedy kapłan pojedynczego bóstwa ma jako taka rację bytu. Kapłani poszczególnych bóstw danego świata będą różnić sie tylko szczegółami. Zewnętrznie ubiorem, formą i porami rytuałów, darami jakie składają bóstwu. Ewentualnie mogą być pozbawieni części mocy uznawanych przez bóstwo za zbędne w posłudze. W zamian ofiarują jakąś specyficzną zdolność właściwą tylko temu bóstwu. Np. bóstwo wojny może zezwalać kapłanom na pełen bojowy rynsztunek. Bóstwo miłości zapewne obdaruje swe sługi darem krzewienia miłości. Bóstwo wiedzy uczyni z kapłanów żywe encyklopedie. Żartuję. Tak na prawdę różnice miedzy takimi bóstwami widoczne są tylko w zachowaniu kapłanów. Jedni szkolą sie wojskowo, inni w sztuce miłości inni pochłaniają wiedzę. Po prostu mają inne obowiązki. Same bóstwa mogą zsyłać różne łaski i czynić cuda, jednak sami kapłani nie maja na to wielkiego wpływu. Mogą tylko przypodobać sie swemu bóstwu.

Ciekawa jest natomiast inna sytuacja. Mamy na ten przykład jedno bóstwo ale wiele kultur wiernych. Każda kultura wypracowała przez wieki inne metody oddawania czci. Ponieważ bóstwo jest uniwersalne i wszechmocne, kapłani by je pojąć zaczęli czcić tylko jego aspekty. Wszyscy czczą jednego boga ale nikt nie przyzna się do tego. Każdy woli uważać że ich wersja jest tą jedyną. Kapłani różnych kultur potrafią różnić się od siebie tak bardzo, że często trudno jest dostrzec wspólne korzenie. Nieraz po prostu ich nie ma. Wtedy jeden kapłan będzie przede wszystkim krzewił wiarę w bóstwo, zaś inny izolował swoje przekonania, by nie miały na nie wpływu cudze podszepty. Czynnikiem różnicującym nie jest samo bóstwo a ludzie.

Pewnym fenomenem są filozofie. Nie ma w nich konkretnych bóstw a tylko ogólne idee trafiające do bardzo wielu ludzi. Jednak po co filozofii kapłan? W realnym świecie ma to sens, bo ktoś musi głosić tą filozofię. Jednak w światach fantasy zdaje się to bez sensu bo nie ma w takim systemie wiary miejsca na cuda i opiekę bóstw. A jednak są kapłani filozofii w fantasy. I to nawet całkiem dobrze sobie radzący. Po pierwsze paladyni, czyli święci wojownicy. Nie są tyle kapłanami co właśnie świętymi, których należy naśladować. Często nie reprezentują konkretnego bóstwa a ogólna ideę dobra. Moc czerpią albo z dobrych bóstw, przychylnych ich działalności albo z wnętrza siebie, własnej dobroci. Dobra, brzmi to strasznie cukierkowo. Nie mniej taki oraz paladynów rysują różne systemy.

Innymi krzewicielami filozoficznych wartości są orientalni mnisi. Nie są typowymi kapłanami z misją nauczania, ale każdemu kto wyrazi taką chęć przekażą swoją wiedzę. Cechą specyficzną ich posługi jest pielęgnowanie ducha przez ćwiczenie ciała. Dlatego widzimy w nich przede wszystkim wojowników. Jednak same ćwiczenia oraz system wartości sprawia, że są często lepszymi kapłanami niż ci, za którymi stoją bogowie.

Pewną odmianą filozofii jako religii jest też czarodziejstwo. Alchemicy, czarnoksiężnicy, magowie, wszyscy oni hołdują jakiejś filozofii w nadziei, że ich trud i badania okultystyczne dadzą rezultaty. Owszem, trudno nazwać ich kapłanami, prędzej wiernymi swej doktrynie. Nie mniej, tworzą własne zakony i bractwa na podobieństwo organizacji religijnych, skupiających wiernych ich filozofii.

Na deser zostawiłem sobie druidów i szamanów. W RPG to dziwaczna aberracja, nie mająca praktycznie nic wspólnego z rzeczywistością. Druidzi w RPG mają swoje totemy zwierzęce, ba nawet się w nie przemieniają. Zaś Szamani to wioskowe czarownice i czarownicy, nie potrafiący nic poza przepowiadaniem pogody. Moim zdaniem zachwiano proporcje. To szamani władają zwierzęcymi duchami, uprawiają nekromancję a nawet demonologię w bardzo prymitywny sposób. Nie mają konkretnych bóstw ale cały tabun duchów natury i przodków, którymi się wysługują. Ja bym przemianował Druida RPGowego na Szamana. Samego druida widziałbym jako kapłana natury i strażnika dawnego porządku. Walczącego z nowymi religiami i bóstwami. Druidzi nie zabiegali o względy wiernych, rozmawiali z żywiołami, znali sekrety gaju, składali krwawe ofiary. Jako tacy nie nadają się do RPG. Ale czemu muszą to być druidzi a nie szamani?

Po co to wszystko? Czemu ma służyć cała ta menażeria? By tam gdzie występują wspomniane odmiany duchowości wprowadzić elementy z poprzedniego wpisu. By nie wstydzić się swojego wyznania. Pamiętajcie, że część kapłańskich mocy dostępna jest dla każdego gorliwego wiernego.